|
THEMA: zwarte maandagen
|
maandag 11 december 2006 - 20u15
|
De constructie van de populistische ruimte
|
- Koen Abts (socioloog KUL)
|
Het populistisch fenomeen verwijst zowel naar een welbepaalde mobilisatiestrategie, een politieke stijl als een ideologie. Populisme stelt dat het homogene volk als eenheid de absolute macht heeft en dat de wil van het volk alleen rechtstreeks door een leider afgekondigd en belichaamd kan worden. Hiertoe spreken populisten in naam van het gewone volk door tegelijk duidelijke vijanden en schuldigen aan te duiden. Het uitgangspunt van de uiteenzetting is dat de populistische ideologie een bijzondere politieke ruimte schept door het volk, het establishment en de leider evenals hun onderlinge relaties op een wel zeer specifieke wijze te construeren. Na de theoretische excursie waarin deze 'populistische driehoek' (het volk, het establishment en de populistische leider) wordt uitgewerkt, gaan we nader in op de vraag hoe populisten er daadwerkelijk in slagen om deze specifieke politieke ruimte daadwerkelijk te construeren in het publieke debat. Hierbij worden drie vragen verder uitgewerkt: (a) hoe slagen populistische entrepreneurs er in om het antagonisme tussen het volk en het establishment te mobiliseren; (b) hoe werken populisten de conflictlijnen tussen het volk en het establishment evenals tussen zichzelf en het establishment feitelijk uit; en (c) hoe construeren ze een ingebeelde gemeenschap die volk en leider verenigt? In de uiteenzetting pogen we aan te geven welke uiteenlopende denkfiguren, discursieve manoeuvres en actierepertoires populistische bewegingen inzetten om hun eigen positie te rechtvaardigen en hun politiek wereldbeeld ingang te doen vinden in de publieke ruimte. Indien er nog tijd is, wordt er eventueel nog ingegaan op de aantrekkingskracht van populisme bij het VB-electoraat en hoe alledaags misnoegen omslaat in gevoelens van politiek ressentiment waarin vraagstukken van schuld en verantwoordelijkheid centraal staan en een complex van cynische en populistische denkbeelden in elkaar grijpen.
|
|
Programma
|
Kies een thema om het programma te doorbladeren. |
|